Biblioteka Publiczna

14.11.2016 r. – Czytanie pomaga! I Ogólnopolski Dzień Biblioterapii

B I B L I O T E R A P I A określana jest jako forma terapii, pomocy, psychicznego wsparcia przy wykorzystaniu książki i innych materiałów alternatywnych (obrazów, filmów itp.). Istotnym elementem jest indywidualny kontakt między biblioterapeutą, a jedną osobą lub grupą osób. Te działania opierają się na wykorzystaniu terapeutycznych wartości literatury. Odpowiednio dobrana lektura dostarcza bodźców do emocjonalnego rozwoju, wzbogaca wyobraźnię, rozszerza zakres spostrzeżeń, powoduje zastępcze wrażenia ważne dla osób zdrowych jak i chorych. Metody pracy z książką stosuje się także wśród chorych i niepełnosprawnych, wśród osób uzależnionych w procesie dydaktyczno-wychowawczym i terapii pedagogicznej. W Oddziale Dziecięcym BP w Gryfinie od kilku lat prowadzone są zajęcia biblioterapeutyczne dla dzieci i młodzieży przez wykwalifikowanego bibliotekarza-biblioterapeutę w zależności od problemu występującego w grupie (agresja, niepowodzenia szkolne, nietolerancja, obniżone poczucie własnej wartości itp.) zgłaszanego przez wychowawcę czy pedagoga.

W tym roku 14 listopada (w 19. rocznicę zarejestrowania Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutycznego we wrocławskim sądzie) obchodziliśmy I Ogólnopolski Dzień Biblioterapii. W całym kraju, w tzw. Tygodniu Biblioterapii tj. od 14 do 19 XI pod wspólnym hasłem: Czytanie  pomaga, odbyły się liczne wydarzenia promujące biblioterapię. Uczniowie klasy 2g z SP Nr 1 z wychowawczynią panią Grażyną Mieszałą wzięli udział  w zajęciach biblioterapeutycznych: Kłopoty jeżusia Kubusia czyli jak znaleźć w sobie siłę na pokonanie niechęci do podejmowania trudnych zadań. Celem przeprowadzonych zajęć było rozwijanie w dzieciach umiejętności współpracy w grupie, integracja, rozwijanie postawy tolerancji i szacunku dla innych, zwiększanie w uczestnikach poczucia, że każdy człowiek jest wartościowy, skłonienie dzieci do poszukiwania w sobie zalet, pobudzanie w nich sympatii dla samego siebie i ukazanie prawdy, że pomaganie innym przynosi więcej dobra niż to jest widoczne. Zajęcia rozpoczęły się od wspólnego powitania i przedstawienia się oraz zawarcia kontraktu pomiędzy grupą, a biblioterapeutą opartym na wzajemnym szacunku. Potem był czas na zabawę integrującą pt. „Wyspa”, która znakomicie zintegrowała grupę, pokonała w uczestnikach nieśmiałość i lęk, a także pobudziła aktywność poznawczą i twórczą. Dzieci stworzyły własne wyspy na Oceanie Gryfińskim o egzotycznych nazwach: ANDYLANDIA, URÓLA, ANDIA, NIC, ZŁOTA RÓŻA, JORK, by potem wzajemnie się odwiedzać i bawić. Wreszcie przyszedł czas na czytanie bajki Jolanty Jakubowskiej „Kłopoty jeżusia Kubusia”, w której główny bohater miał problemy z nauką czytania, pisania i liczenia, dlatego niechętnie chodził do szkoły. Jednak dzięki wytrwałości, pomocy innych, wiary we własne możliwości i codzienne ćwieczenia przełamał niechęć do niechcianych czynności i odniósł sukces. Wiele dzieci identyfikowało się z Kubusiem, chętni nawet mówili o swoich niepowodzeniach szkolnych, a potem wspólnie zastanawialiśmy się jak można poradzić sobie z danym problemem. Pomocna okazała się też zabawa terapeutyczna –  „Czarodziejski sklep”. Podczas, której dzieci uświadomiły sobie do jakich ważnych celów aktualnie w szkole dążą i czego chciałyby się jeszcze nauczyć. Równocześnie uświadomili sobie, co już potrafią. Ta zabawa wzbudziła wiele pozytywnych emocji i bardzo podobała się dzieciom. Kupowano najczęściej możliwość nauki języków obcych i dyscyplin sportowych,  w zamian nie płacono pieniędzmi, ale dawano przyjaźń, pomoc w odrabianiu lekcji, wspólną zabawę, grę, naukę i uśmiech. Dzięki przeprowadzonej ewaluacji wśród uczestników zajęć można stwierdzić, że cele terapeutyczno-wychowawcze wytyczone przez biblioterapeutę zostały osiągnięte. Dzieci już wiedzą jak sobie poradzić z niepowodzeniami w szkole, bo uwierzyły w siebie i we własne możliwości oraz u kogo mogą szukać pomocy.  

Obecnie biblioterapia cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród nauczycieli i bibliotekarzy. Prowadzenie zajęć biblioterapeutycznych w  bibliotece może mieć ogromne znaczenie dla uczniów. Daje ono dużo więcej możliwości niż tradycyjna lekcja biblioteczna. Zajęcia tego typu mogą być również prowadzone w świetlicach socjoterapeutycznych oraz podczas innych zajęć z uczniami. Również w odniesieniu do małych dzieci, wykorzystuje się tekst literacki jako narzędzie terapeutyczne i wychowawcze. Naturalnym sposobem uczenia się dzieci jest zabawa i wyobraźnia. Dlatego słuchanie i opowiadanie historii to doskonały sposób na nawiązanie z nimi wspólnego dialogu. Tworzone przez dorosłych, pomagają nie tylko dzieciom, lecz także ich rodzicom, nauczycielom i terapeutom w zrozumieniu dziecięcych marzeń, pragnień, problemów. Opowiadania, bajki, baśnie dają wsparcie, kompensują braki, uwrażliwiają oraz rozwijają i relaksują. Moje doświadczenia biblioterapeutyczne wyraźnie wskazują na potrzebę prowadzenia tego typu zajęć. Przede wszystkim takie „sesje” posiadają walory terapeutyczno-wychowawcze i relaksujące. Uczniowie bardzo często identyfikują się z bohaterami literackimi. Niektóre cechy i zachowania bohaterów dostrzegają u siebie, na przykład: upór w dążeniu do celu, oddawanie się marzeniom, impulsywność, wyrozumiałość, zdrowy rozsądek, wrażliwość, dociekliwość, reagowanie płaczem na trudne sytuacje, optymizm. Uczestnicy dokonują też wglądu w siebie. Pod wpływem losów bohaterów uczą się rozwiązywać własne problemy i nabierają do nich dystansu. Niektórzy starają się prezentować nowe myśli i kształtować pozytywny obraz samych siebie. Dlatego warto skorzystać z oferty zajęć biblioterapeutycznych – wystarczy zgłosić się do Oddziału Dziecięcego.

Tekst: Mariusz Kiełtyka

 Foto: Ludmiła Grzelińska